Polonia Aid Fundation Trust Posted on: February 8, 2016 Zgodnie z obietnic膮 przesy艂am sprawozdanie z kwerendy dotycz膮cej polskich korzeni autochtonicznych mieszka艅c贸w P贸艂wyspu Kamczackiego i s膮siednich wysp to znaczy : Wysp Kurylskich , Wysp Komandorskich nale偶膮cych do rosyjskiego obszaru Dalekiego Wschodu . Kwerenda zosta艂a przeprowadzona w miesi膮cach maj - wrzesie艅 2015 przy pomocy zar贸wno kontakt贸w i rozm贸w z autochtonicznymi mieszka艅cami P贸艂wyspu jak i bardziej formalnych 藕r贸de艂 wyszczeg贸lnionych poni偶ej. Autorka rozlicza si臋 w ten spos贸b z dotacji przyznanej przez Polonia Aid Foundation Trust na przeprowadzenie bada艅 na wy偶ej wymieniony temat . Kwerenda dotyczy艂a tylko przodk贸w biologicznych , w linii prostej . Za mieszka艅c贸w autochtonicznych tych obszar贸w autorka uwa偶a przedstawicieli mniejszo艣ci arktycznych , kt贸re zamieszkiwa艂y wy偶ej wymienione obszary w chwili przybycia europejskich odkrywc贸w i kolonizator贸w , czyli w wieku siedemnastym /osiemnastym Nale偶膮 do nich potomkowie : Itelmen贸w , Koriak贸w , Czukcz贸w (pojedyncze rodziny ) zaliczanych do grupy j臋zykowej czukocko –kamczackiej . Tych kt贸re pos艂ugiwa艂y si臋 swoim w艂asnym j臋zykiem i uwa偶a艂y go za jeden z istotnych czynnik贸w przy okre艣laniu swojej to偶samo艣ci. Dlatego przy kwerendzie nie brano pod uwag臋 nazwy Kamczadale, gdy偶 jest to sztuczny tw贸r j臋zyka rosyjskiego nie zwi膮zany z 偶adnym z wy偶ej wymienionych j臋zyk贸w. Po raz pierwszy zosta艂a wymieniona w opracowaniach uczestnik贸w II Wyprawy Kamczackiej S. Kraszeninikowa Opisanie ziemli Kamczatki i G.Stellera Beschreibung aus dem Lande Kamchatka J臋zyk , kt贸rym pos艂ugiwa艂a si臋 grupa mieszka艅c贸w okre艣lona tym mianem by艂 zruszczon膮 form膮 j臋zyka itelme艅skiego . Fakt ten jest jednak konieczny do odnotowania przy prowadzeniu jakichkolwiek bada艅 gdy偶 pojawia si臋 zar贸wno w opracowaniach wykonywanych przez samych autochton贸w : has艂o : . Koriacy ,potomkowie Kamczada艂贸w , patrz www.kamchadaly.ru , jak i opracowaniach naukowych : patrz mapa 7 Tubylcze Ludy p贸艂nocy Syberii i Dalekiego Wschodu w Federacji Rosyjskiej w pracy Tomasza Gmerka Edukacja etniczna mniejszo艣ci w obszarach podbiegunowych W archiwum Rosyjskiego Towarzystwa Geograficznego w Irkucku ( wizyta studyjna w 2000 / 2001 roku ) autorka odnalaz艂a rosyjsk膮 broszur臋 anonimowego autora dotycz膮c膮 Kamczatki , kt贸rej wynika ,偶e terminem Kamczadale okre艣lano opr贸cz Itelmen贸w , tak偶e Kozak贸w . Jako miejsce ich osiedlenia wskazano pobrze偶e Kamczackie i Ochockie . Wynika z tego ,偶e termin ten jest nieprecyzyjny. Natomiast w bezpo艣redniej rozmowie autochtoni kamczaccy nazywaj膮 siebie Koriakami, Itelmenami , twierdz膮c , 偶e Kamczada艂ami wsp贸艂cze艣nie nazywaj膮 si臋 tylko ci mieszka艅cy P贸艂wyspu Kamczackiego , kt贸rzy popierali system w艂adzy radzieckiej ,a aktualnie osi膮gaj膮 z tego tytu艂u zyski materialne . Rozmowy z nimi zosta艂y przeprowadzone na ten temat w trakcie bezpo艣rednich spotka艅 w latach 2000 – 2008 po przerwie w 2011 roku. Termin ten nie pojawia si臋 w opracowaniach profesora Mich膰la Krauss , lingwisty Uniwersytet Fairbanks. R贸wnie偶 dane statystyczne zamieszczone na stronach Kamczackiego Urz臋du Statystycznego dotycz膮ce populacji P贸艂wyspu Kamczackiego wymieniaj膮 w艣r贸d mieszka艅c贸w autochtonicznych P贸艂wyspu Kamczackiego : Koriak贸w i Itelmen贸w , natomiast nie pojawia si臋 tutaj termin : Kamczadale Definicja ta wymaga nadal dopracowania , gdy偶 pojawianie si臋 terminu Kamczada艂 jest efektem pos艂ugiwania si臋 nauk膮 do cel贸w propagandowych. ( lata 30 – 50 XX wieku) ,a wcze艣niej d艂ugiego okresu transformacji z kultur膮 rosyjsk膮 . Dysonans taki b臋dzie pojawia艂 si臋 z pewno艣ci膮 jeszcze przez czas d艂u偶szy w opracowaniach naukowych .Autochtoniczni mieszka艅cy P贸艂wyspu musz膮 tak偶e nauczy膰 si臋 postrzega膰 siebie jako potomk贸w Koriak贸w , Itelmen贸w . Pami臋ta膰 jednak trzeba tak偶e ,偶e pos艂ugiwanie si臋 nadal tym terminem mo偶e wynika膰 ze 艣wiadomej dyplomacji autochtonicznych mniejszo艣ci arktycznych wobec w艂adzy rosyjskiej. Tak wi臋c wszystko wskazuje na to , 偶e przy badaniach prowadzonych na obszarach pozostaj膮cych przez d艂ugi okres czasu pod wp艂ywem procesu transformacji z kultur膮 europejsk膮 wa偶ne s膮 tak偶e czynniki psychologiczne . Natomiast je偶eli chodzi o Polak贸w nale偶y pami臋ta膰 tak偶e o tych , kt贸rzy s膮 potomkami Tatar贸w polskich i tutaj bardzo dzi臋kuj臋 pani Elenie Vice - dyrektorowi lokalnego Stowarzyszenia Dom w Pietropaw艂owsku Kamczackim za przypomnienie tego faktu. Nazwiska tych rodzin mo偶na znale藕膰 mi臋dzy innymi w opracowaniu Dziewulewicza Spis tatarskich rodzin polskich dost臋pnym w zbiorach Biblioteki Narodowej w Warszawie. Pozosta艂e mniejszo艣ci zgodnie z oficjalnymi danymi stanowi膮 5% wszystkich mieszka艅c贸w P贸艂wyspu mieszcz膮c膮 si臋 pod has艂em Inni. Do grupy tej autorka projektu zalicza przede wszystkim rodziny tunguskie , czukockie je偶eli chodzi o P贸艂wysep Kamczacki. B臋d膮 to jednak rodziny pojedyncze. Je偶eli chodzi o populacj臋 Aleut贸w zamieszkuj膮cych Wyspy Komandorskie , nie jest to ludno艣膰 autochtoniczna tych Wysp . Zostali przewiezieni na te wyspy z Wysp Aleuckich Zaliczani s膮 te偶 do innej grupy j臋zykowej inuicko – aleuckiej . Nie by艂a to migracja dobrowolna. Tak wi臋c de facto Wyspy Komandorskie s膮 wy艂膮czone z potencjalnego obszaru bada艅. Temat bada艅 : Polskie korzenie autochtonicznych mniejszo艣ci arktycznych zamieszkuj膮cych P贸艂wysep Kamczacki i s膮siednie wyspy jest tematem nowym . Dotyczy niewielkiej grupy respondent贸w ,ale nale偶y do zrealizowa膰 , gdy偶 jest szans膮 na pozyskanie nowych informacji dotycz膮cych zar贸wno wk艂adu Polak贸w w budowanie pozytywnych relacji na P贸艂wyspie Kamczackim i s膮siednich wyspach Uzyskanie informacji nastr臋cza艂o w zwi膮zku z tym pewne problemy , gdy偶 wiadomo jak ulotna jest ludzka pami臋膰 . Poza tym z bezpo艣redniego kontaktu autochtonicznymi mieszka艅cami P贸艂wyspu w latach 2000 -2008, a tak偶e potem od 2012 roku wynika r贸wnie偶 ,偶e w latach dwudziestych , trzydziestych dwudziestego wieku radziecka administracja P贸艂wyspu Kamczackiego okre艣la艂a przynale偶no艣膰 etniczn膮 mieszka艅c贸w P贸艂wyspu przy dokonywanych spisach nie kieruj膮c si臋 rzeteln膮 wiedz膮 antropologiczn膮 ,jak r贸wnie偶 realnymi faktami. Przedstawiciele tej administracji wielokrotnie kierowali si臋 w艂asn膮 fantazj膮 . Mo偶na wi臋c 偶ywi膰 obaw臋 , 偶e mog艂o dochodzi膰 do zmiany danych tak偶e w innych dokumentach , kt贸re mog膮 by膰 pomocne przy ustalaniu to偶samo艣ci. Trzeba pami臋ta膰 o tym korzystaj膮c z jakichkolwiek oficjalnych dokument贸w statystycznych dotycz膮cych autochtonicznej ludno艣ci P贸艂wyspu. W zwi膮zku z tym bardziej pomocna b臋dzie tutaj pami臋膰 偶yj膮cych autochtonicznych mieszka艅c贸w P贸艂wyspu. W tym przypadku zjawisko niepami臋ci wstecznej charakterystyczne w kontaktach bezpo艣rednich z mieszka艅cami P贸艂wyspu stanowi膮ce przeszkod臋 przy przeprowadzaniu innych bada艅 nie stanowi艂o realnego problemu. Zjawisko to zosta艂o zaobserwowane przez autork臋 projektu w czasie bezpo艣rednich kontakt贸w z przedstawicielami wsp贸艂czesnych autochton贸w kamczackich Pod wp艂ywem d艂ugiego procesu transformacji kulturowej wykazywali amnezj臋 je偶eli chodzi o w艂asn膮 tradycj臋 kulturaln膮 . Bez wzgl臋du na to jednak jak nale偶y ocenia膰 warto艣膰 historyczn膮 kamczackich 藕r贸de艂 archiwalnych poniewa偶 P贸艂wysep Kamczacki ma 1200 kilometr贸w d艂ugo艣ci autorka zadecydowa艂a , 偶e nie mo偶na pos艂ugiwa膰 si臋 tylko archiwum pami臋ci mieszka艅c贸w P贸艂wyspu , ale trzeba si臋gn膮膰 tak偶e do bardziej sformalizowanych przy wyszukiwaniu potencjalnych respondent贸w do bada艅 , a tak偶e ustalaniu obszaru bada艅. Pozyskane dane mo偶na zweryfikowa膰 u 偶yj膮cych potomk贸w dawnych autochton贸w kamczackich . Wykorzystano dla cel贸w pozyskania informacji nast臋puj膮ce 藕r贸d艂a formalne : www.kamchadaly.ru www.onomasticon.ru Federalnaja Sluzba Gosudarstwiennoj Statistiki www.kamstat.gks.ru has艂o : ludno艣膰 archiwum www.city.russianpopulation.de Do 藕r贸de艂 innego rodzaju , z kt贸rych uda艂o si臋 pozyska膰 pomys艂u informacje nale偶y zaliczy膰 : 藕r贸d艂a internetowe : 1.www.Blogi.Newsweek.pl ( has艂o Polacy na Kamczatce ) 2. Artyku艂y zwi膮zane z P贸艂wyspem Kamczackim Bezpo艣redni kontakt z autochtonicznymi mieszka艅cami Przy pomocy poczty elektronicznej ,a tak偶e rozmowy ( z kontaktu z dyrektorem Muzeum Szkolnego w Kowranie , a tak偶e cz艂onkami Stowarzyszenia Rodzin Itelme艅skich wynikn臋艂a informacja o 3 mieszanych ma艂偶e艅stwach polsko - itelme艅skich i polsko – czukockim Przyst臋puj膮c do poszukiwa艅 autorka mia艂a 艣wiadomo艣膰 ,偶e b臋dzie to niewielka statystycznie grupa , gdy偶 z oficjalnych 藕r贸de艂 wynika ,偶e wszystkie grupy autochtoniczne stanowi膮 niewielk膮 grup臋 ludno艣ci , w艣r贸d mieszka艅c贸w P贸艂wyspu przewa偶aj膮 przede wszystkim Rosjanie i Ukrai艅cy. Poza tym w okresie od 1989 do 2015 z P贸艂wyspu wyemigrowa艂o ponad 100.000 mieszka艅c贸w , nie wiadomo te偶 jak膮 grup臋 stanowili w艣r贸d nich emigranci autochtoniczni maj膮cy polskie korzenie . S膮 to oficjalne dane uzyskane dzi臋ki pomocy Kamczackiego Urz臋du Statystycznego . Jednak偶e wysi艂ek ten by艂 nieodzowny gdy偶 po pierwsze dorobek polskich zes艂a艅c贸w i badaczy jest dobrze znany ,a po drugie na rosyjskich stronach internetowych mo偶na znale藕膰 przede wszystkim informacje o Polakach zwi膮zanych z komunistycznymi i socjalistycznymi ruchami spo艂ecznymi . Badania te maj膮 tak偶e na celu przeciwdzia艂anie z艂ym praktykom , takim jak kojarzenie has艂a polsko艣膰 na terenie Rosji tylko z osobami o nagannej ,a cz臋sto szkodliwej dzia艂alno艣ci takich Julian Marchlewski ,czy Feliks Dzier偶y艅ski . Istotne wi臋c wydaje si臋 przeciwdzia艂anie tak b艂臋dnym praktykom. Uzyskana informacja b臋dzie uzupe艂niona rezultatami micro -spisu ludno艣ci ,kt贸ry trwa na P贸艂wyspie Kamczackim w dniach 1-31 pa藕dziernika 2015 . Autorka zrezygnowa艂a z wykorzystania 藕r贸de艂 informacji takich jak kontakt z parafi膮 Katolick膮 w Pietropaw艂owsku Kamczackim , misj膮 ewangelick膮 ,a tak偶e ko艣cio艂em prawos艂awnym , gdy偶 dzia艂alno艣膰 ich mia艂a z powod贸w wskazanych powy偶ej okresy przerwy ,a co za tym idzie tak偶e mo偶liwo艣膰 uzyskania informacji z takich 藕r贸de艂 by艂a znikoma . Wi臋kszo艣膰 mieszka艅c贸w P贸艂wyspu Kamczackiego by艂a poddawana d艂ugotrwa艂emu procesowi ateizacji . Nawet je偶eli byli to ludzie wierz膮cy mieli ograniczony kontakt z instytucjami ko艣cielnymi ,lub misjami ze wzgl臋du na du偶膮 odleg艂o艣膰. Zgromadzone informacje zar贸wno ze 藕r贸de艂 oficjalnych jak i nieoficjalnych wskazuj膮 ,偶e badania terenowe b臋d膮 koncentrowa艂y si臋 na obszarach po艂udniowych P贸艂wyspu Kamczackiego , przede wszystkim w Pietropaw艂owsku Kamczackim . Opr贸cz Pietropaw艂owska Kamczackiego autorka pomys艂u planuje badania tak偶e w w miejscowo艣ci : - Elizowie , miejscowo艣ci oddalonej od Pietropawlowska Kamczackiego o oko艂o 25 kilometr贸w - Kluczi , w obwodzie kamczackim ,nad rzek膮 Kamczatk膮 - Esso ( rejon Bystrinskiego Parku Krajobrazowego ) - Ust - Bolszoreck po艂udniowa cz臋艣膰 P贸艂wyspu Jak r贸wnie偶 w dalszej kolejno艣ci na Wyspach Kurylskich : w miejscowo艣ciach : Kurylsk , Ju偶no –Kurylsk , Siewiero –Kurylsk Nale偶y spodziewa膰 si臋 ,偶e grupa respondent贸w b臋dzie to grupa oko艂o 40 os贸b . Je偶eli kt贸ra艣 z tych os贸b zmar艂a ,ale pami臋膰 o niej jest przechowywana w archiwum pami臋ci ludzkiej , a tak偶e je偶eli w jakikolwiek znacz膮cy spos贸b przyczyni艂a si臋 do 偶ycia spo艂ecznego , kulturalnego , ekonomicznego mieszka艅c贸w P贸艂wyspu nale偶y odnotowa膰 ten fakt . Jak r贸wnie偶 poszerzy temat bada艅 dotycz膮cych obecno艣ci Polak贸w na Dalekim P贸艂nocnym Wschodzie. Przynajmniej dwie z po艣r贸d wymienionych os贸b mia艂y niew膮tpliwy wp艂yw na kultur臋 p贸艂wyspu (dziadek kompozytora itelme艅skiego , kamczacki re偶yser filmowy ) . Pozwoli to na prze艂amanie schematu bada艅 dotycz膮cych rosyjskiego Dalekiego Wschodu W spectrum bada艅 polskich znajdowa艂a si臋 do tej pory przede wszystkim spu艣cizna po polskich podr贸偶nikach i zes艂a艅cach . Bibliografia : Tomasz Gmerek , Edukacja i to偶samo艣膰 etniczna w obszarach podbiegunowych Wydawnictwo UAM , Pozna艅 2013 Stiepan Kraszennikow , Opisanie ziemli Kamczatki , Moskwa 1972 Georg Steller , Beschreibung aus dem Lande Kamchatka , desen Einwohneren deren Sittenahmen , Lebensart und versiden Geinwonheiten Frankfurt - Leipzig 1774 Mapy dotycz膮ce grupy j臋zykowej inuicko –aleuckiej i czukocko – kamczackiej opracowane przez prof. Mich膰la Krauss i zesp贸艂 jego wsp贸艂pracownik贸w , Uniwersytet w Fairbanks ,Alaska Kamczatka , Irkutsk 1910 rok , archiwum RTG ( praca anonimowa ) Informacja przes艂ana do : Polonia Aid Foundation Trust ( pan dr.A. Suchcitz ) Stowarzyszenia Wsp贸lnota Polska ( Warszawa ) do kt贸rego autorka pomys艂u wyst膮pi艂a o dofinansowanie bada艅 terenowych maj膮cych na celu zebranie i opracowanie materia艂贸w. W opracowaniu ko艅cowym zostanie zamieszczone podzi臋kowanie dla Polonia Aid Foundation Trust zgodnie z obietnic膮. Poza tym wydaje si臋 , 偶e warto badania takie zainicjowa膰 tak偶e na innych obszarach zapraszaj膮c do udzia艂u lokalne Stowarzyszenia Wsp贸lnot Polskich Z powa偶aniem Maria Dybowska Warszawa 2015.10.05 + 783458129 mariadybowska@interia.eu Cz艂onek STL /ESTL Fundacja Arktyczna im. Dybowskich i Kitowskich Akt notarialny A 5960/14 NIP 113-034-08-70 Regon 01733- 1554- 00911 Strona fundacji w trakcie budowy . Inne prace wykonane przez autork臋 projektu : 1. Wirtualna izba pami臋ci imienia Benedykta Dybowskiego ( w trakcie realizacji ) maj膮cy na celu upami臋tnienie wk艂adu polskich badaczy , zes艂a艅c贸w i podr贸偶nik贸w dotycz膮cych Kamczatki i s膮siednich wysp 2. Misja na P贸艂nocy , Przegl膮d Prawos艂awny , marzec 2014 Efekt : poszukiwanie fotografii wykonanych przez Nestora wykonanych w trakcie jego misji na Kamczatce . ( lata trzydzieste XX wieku ) Archiwa cerkiewne 3. Polarny projekt literacki ,w trakcie realizacji : POLISH ARCTIC BIBLIOGRAPHY WRITTEN IN THE SNOW POLISH ARCTIC REPORTAGE Memoires of Maurycy Beniowski as a written source of knowledge about Kamchatkan autochthonous arctic minorities 4. Projekt rodzinny : Cudoziemscy mieszka艅cy Warszawy. Artyku艂 : Tajemniczy przybysze z Po艂udnia Opublikowany przez Gazetta Italia 37 Jest cz臋艣ci膮 planowanego projektu 5. PROJEKT: Niezwykli bohaterowie arktycznych opowie艣ci TYLWAL - a guardian of itelmen tradition Shamanistic ceremonies Epos Sam贸w " Grube futro " i " C贸rka S艂o艅ca " w trakcie opracowywania przy wsp贸艂udziale native speaker贸w -Sam贸w . Projekt jest realizowany na zasadzie wzajemnej wymiany na zasadzie dobrych polskich praktyk. Kontakt pozytywny . Autorka sk艂ada t膮 drog膮 podzi臋kowanie Konsulatowi Polskiemu w Irkucku za informacj臋 o kontakcie z Kamczackim Urz臋dem Statystycznym. Source: dr. Andrzej Suchcitz |