AzPolonia >> Arizona
Martin Transports International
Witamy w Arizonie!

Arizona Map    Nasz stan, popularnie zwany, The Grand Canyon State, jest podobny wielko艣ci膮 do naszego kraju - Polski i jest zamieszkany przez ponad 6,500,000 ludzi, z czego podobno oko艂o 120,000 jest pochodzenia polskiego (rok 2000). Stolic膮 stanu Arizona jest miasto Phoenix, po艂o偶one w Dolinie S艂o艅ca (Valley of the Sun).  Metropolia Phoenix sk艂ada si臋 z mniejszych dzielnic: Avondale, Chandler, Fountain Hills, Gilbert, Glendale, Goodyear, Litchfield Park, Mesa, Paradise Valley, Peoria, Phoenix, Scottsdale, Sun City, Surprise, Tempe i innych dzielnic. Poza Phoenix, do wi臋kszych miast stanu nale偶膮 Tucson (wymawiane Tusan), Flagstaff, Yuma, Kingman, i Lake Havasu.

  Klimat Arizony, wbrew mniemaniom, nie jest wsz臋dzie typowo pustynny. Wi臋kszo艣膰 stanu jest wprawdzie w zasi臋gu klimatu pustynnego ale s膮 tak偶e rejony gdzie rosn膮 lasy iglaste i pada 艣nieg. Wi臋kszo艣膰 tych zimniejszych rejon贸w znajduje si臋 w okolicach miasta Flagstaff gdzie znajduj膮 si臋 g贸ry San Francisco Peaks z najwy偶szym szczytem w Arizonie - Humphreys Peak, o wysoko艣ci 12,637 st贸p/3,852 metr贸w. W zim臋, g贸ry te znajduj膮ce si臋 kilkana艣cie mil na p贸艂noc od Flagstaff, pokryte s膮 przewa偶nie ca艂kowicie 艣niegiem i ucz臋szczane s膮 przez narciarzy. Znajduje si臋 tam bowiem Snowbowl, czyli narciarskie zjazdy i wyci膮gi.

   Do typowej flory arizo艅skiej nale偶膮 r贸偶nego rodzaju kaktusy i drzewa pustynne takie jak Palo Verde, kt贸re jest oficjalnym drzewem Arizony. Najwi臋kszymi i najbardziej znanymi kaktusami s膮 kaktusy Saguaro, kt贸re dorastaj膮 do wysoko艣ci kilkunastu metr贸w i maj膮 czasami po kilkaset lat. Mimo zewn臋trznego wygl膮du, s膮 one bardzo mocno zbudowane z twardej 艂odygi obro艣ni臋tej zielonym mi膮szem, poro艣ni臋tym d艂ugimi kolcami. Pustynia jest tak偶e zamieszkana przez wiele zwierz膮t. Nale偶膮 do nich kojoty, grzechotniki, jaszczurki Gila Monster, oraz ptaki Road Runners, kolibry Honeybird, cactus wren (oficjalny ptak stanowy), no i oczywi艣cie s臋py. S膮 te偶 skorpiony, tarantule, i czarne wdowy. Mieszkaj膮c w mie艣cie jednak rzadko kiedy mo偶na si臋 spotka膰 z kt贸rymkolwiek z tych stworze艅. Pustynia arizo艅ska nie wiele jest podobna do Sahary. Nie jest to bowiem pustynia piaszczysta lecz jest ona poro艣ni臋ta w wi臋kszo艣ci r贸偶norodn膮 ro艣linno艣ci膮 (trawy, kaktusy i drzewa pustynne). W czasie zimy, wygl膮d pustyni nie jest za ciekawy. Jednak偶e w czasie wiosny, pustynia o偶ywia si臋 i wszystkie kaktusy kwitn膮 tak jak wszystkie inne ro艣liny.

  Temperatury w Arizonie si臋gaj膮 ponad 120 stopni F czyli oko艂o 50 stopni C w lato, w rejonach pustynnych i do poni偶ej 32 stopni F, czyli 0 stopni C w rejonach g贸rskich. Samo gor膮co odstrasza wielu turyst贸w lecz jest to tak zwane suche gor膮co, kt贸re si臋 znosi du偶o 艂atwiej ni偶 gor膮czki w klimatach wilgotnych takich jak na Florydzie. W samym Phoenix letnie temperatury dochodz膮 przeci臋tnie do 100-120F w lato, a w zim臋 30-70F. Poniewa偶 zima nie r贸wna si臋 tutaj z opadami 艣niegu, miasto to jest nawiedzane przez wielu mieszka艅c贸w zimniejszych stron USA i Kanady. Przewa偶nie s膮 to osoby na emeryturze, kt贸re przyje偶d偶aj膮 tutaj na kilka miesi臋cy a potem wracaj膮 do domu. Nazywani s膮 oni przez Arizo艅czyk贸w - "Snow Birds". Dlatego te偶 w ci膮gu zimy liczba mieszka艅c贸w zawsze si臋 zwi臋ksza i wszystkie autostrady s膮 bardziej zat艂oczone.

  W Arizonie jest wiele do zobaczenia. Jest tutaj jeden z cud贸w 艣wiata - Wielki Kanion Kolorado (Grand Canyon), jest tu wiele historycznych miast kowbojskich i g贸rniczych, takich jak Tombstone i Bisbee. Jest tu s艂ynna Yuma, w kt贸rej jednak wiele nie ma do zobaczenia opr贸cz starego wi臋zienia i kasyn, jest tu wiele jezior z najwi臋kszym - Lake Powell, na granicy ze stanem Utah, s膮 tu lasy w kt贸rych mo偶na zbiera膰 grzyby, no i s膮 te偶 g贸ry po kt贸rych mo偶na je藕dzi膰 na nartach. W dodatku niedaleko jest te偶 do Meksyku gdzie wiele Arizo艅czyk贸w je藕dzi w celach wypoczynkowych (Puerto Penasco) poniewa偶 jest to najbli偶sze miejsce z dost臋pem do oceanu.

   Miasto Phoenix, stolica Arizony, razem z ca艂膮 metropoli膮 jest zamieszkiwana przez ponad 4 miliony ludzi. Jest to nowe i nowoczesne miasto, rozwijaj膮ce si臋 w dalszym ci膮gu w szybkim tempie. Otoczone ci膮giem g贸r, jest miastem bardzo gor膮cym podczas lata ale bardzo komfortowym klimatycznie w pozosta艂ych porach roku. Gdy jest gor膮co, mieszka艅cy Phoenix, uciekaj膮 nad pobliskie jeziora i rzeki aby och艂on膮膰. Wi臋kszo艣膰 okolicznych jezior jest sztucznie stworzonych przez tamowanie rzek, ale najwa偶niejsze jest to 偶e jest to woda do kt贸rej mo偶na wskoczy膰 i si臋 och艂odzi膰.

  Wiele ludzi wyrusza na lokaln膮 rzek臋 Salt River na sp艂yw d臋tkowy. Jest to kilku milowy odcinek tej rzeki po kt贸rej setki ludzi sp艂ywa na d臋tkach samochodowych, pontonach, kajakach, tratwach i w艂asnej roboty 艂贸dkach. Jest to naprawd臋 niez艂a atrakcja. W Arizonie bardzo popularne jest tak偶e je偶d偶enie po pustyni na cztero-ko艂owych motorkach i samochodami z nap臋dem na cztery ko艂a. Wystarczy wyjecha膰 z miasta kilka mil i mo偶na si臋 znale藕膰 na pustyni gdzie nikt nie mieszka i gdzie mo偶na wjecha膰 na pustyni臋 w celach rekraacyjnych. Mo偶na te偶 pojecha膰 autostrad膮 I-17 na p贸艂noc i w nied艂ugim czasie znale藕膰 si臋 w okolicach gdzie temperatury bardziej przypominaj膮 te z Polski. Tam te偶 wielu mieszka艅c贸w Phoenix wyje偶d偶a na kampingi do las贸w a wielu Polak贸w i innych Europejczyk贸w je藕dzi na grzyby.

   Polacy corocznie organizuj膮 festiwal polonijny, na kt贸ry co roku przychodzi coraz wi臋cej Polonii Phoenix a tak偶e Amerykan贸w. Polonia w Phoenix powi臋ksza si臋 ca艂y czas i do teraz dorobi艂a si臋 w艂asnego ko艣cio艂a katolickiego, kilku sklep贸w z 偶ywno艣ci膮 i innymi artyku艂ami, polskich klub贸w, a tak偶e program贸w radiowych. Oczywi艣cie wielu jest w posiadaniu anteny satelitarnej pozwalaj膮cej na odbi贸r polskich kana艂贸w telewizyjnych i program贸w polskiego radia wi臋c coraz bardziej maj膮 mo偶liwo艣膰 dost臋pu do polsko艣ci mimo 偶e s膮 tak daleko od Ojczyzny. W dodatku, coraz cz臋艣ciej Polonia Phoenix, odwiedzana jest przez polskich artyst贸w i docieraj膮 tu tak偶e od czasu do czasu polskie filmy, kt贸re s膮 wy艣wietlane w kinie. Jest tak偶e mo偶liwo艣膰 wypo偶yczania polskich film贸w i ksi膮偶ek. Polski ko艣ci贸艂 jest zawsze zape艂niony po brzegi co udowadnia fakt 偶e jest nas tu coraz wi臋cej.

   W mie艣cie jest bardzo niewiele bardzo starych budynk贸w. Miasto rozrasta si臋 w wi臋kszo艣ci na boki a nie do g贸ry tak jak to jest w innych wi臋kszych miastach USA. Odleg艂o艣ci mi臋dzy ko艅cami metropolii si臋gaj膮 100 mil (160 km) a odwiedzanie przyjaci贸艂 na drugim ko艅cu miasta nie jest wcale rzadko艣ci膮. Doje偶d偶anie do pracy 20-30 mil (32-48 km) to codzienne 偶ycie przeci臋tnego mieszka艅ca Phoenix. Komunikacja miejska cho膰 nie jest tu jeszcze tak rozwini臋ta jak w Polsce czy nawet w innych miastach USA ale ju偶 wzbogaci艂a si臋 o du偶膮 sie膰 autobusow膮 i nawet pierwsze kolejki Light Rail. Jednak偶e, wi臋kszo艣膰 doje偶d偶a wsz臋dzie swoim w艂asnym samochodem. Rzadko kto mo偶e powiedzie膰 tutaj 偶e "ID臉" do sklepu.

  W mie艣cie ro艣nie wiele palm, kt贸re nie s膮 jednak ro艣lin膮 rosn膮c膮 tu naturalnie. Gdyby nie ci膮g艂e podlewanie, nie poros艂y by pewnie nawet roku. Tak samo zreszt膮 jak wiele innych drzew, warzyw i trawy. Wszystko wymaga codziennego podlewania, przynajmniej w czasie lata. Na szcz臋艣cie, jak narazie nie mamy problem贸w z zapasami wody z mie艣cie. Tego oczywi艣cie nie mo偶na powiedzie膰 o pustyni gdzie wody praktycznie nigdzie nie ma opr贸cz w kaktusach, kt贸re j膮 gromadz膮. Nie ma tu jak narazie wi臋kszych kataklizm贸w bo Phoenix nie jest w strefie trz臋sie艅 ziemi, huragan贸w, 艣nie偶yc, czy te偶 tajfun贸w. Oczywi艣cie jest gor膮co. No ale gor膮co jest napewno bardziej zno艣ne ni偶 trz臋sienie ziemi czy huragan.

  Poza Phoenix, s膮 jeszcze w Arizonie Tucson, Flagstaff, Yuma i kilka innych wcze艣niej wspomnianych miast wartych poruszenia.

   Tucson (wymawiane Tusan, nie Tukson) jest drugim co do wielko艣ci miastem w Arizonie. Le偶y ono na po艂udnie od Phoenix o oko艂o 100 mil. Po艂o偶one jest tak偶e na pustyni i niedaleko od granicy z Meksykiem. Dlatego te偶 jest zamieszkane przez wielu Meksykan贸w, jeszcze wiecej ni偶 Phoenix. W Tucson, nie ma za wiele do zobaczenia lecz wok贸艂 jest kilka wartych odwiedzenia atrakcji. Jedn膮 z nich jest Biosphere2, czyli szklany budynek, kt贸ry w latach 90'tych by艂 u偶yty do eksperymentu, gdzie kilku ludzi mieszka艂o w nim w kompletnej izolacji od zewn臋trznego powietrza przez rok czasu i tylko 偶yj膮c z tego co sobie sami w 艣rodku wyprodukowali. W 艣rodku znajduj膮 si臋 pomieszczenia z ro艣linno艣ci膮 z r贸偶nych klimat贸w, jeziora a tak偶e zwierz臋ta. Obecnie, budynek ten jest otwarty i mo偶na go odwiedza膰.

  Na po艂udniowy wsch贸d od Tucson znajduje sie kilka arizo艅skich winiarni a tak偶e wiele orginalnych miasteczek kowbojskich, takich jak znane z film贸w Tombstone. 25 mil na po艂udnie od Tucson, znajduje si臋 silos, w kt贸rym w latach 60'tych ustawiona by艂a rakieta nuklearna typu Titan. Silos ten jest obecnie otwarty dla zwiedzaj膮cych. G艂owica rakiety jest wprawdzie usuni臋ta i wylot jest na p贸艂 zabetonowany ale rakieta jest nadal w silosie i mo偶na j膮 obej偶e膰. Tak samo jak i ca艂y pulpit przycisk贸w, kt贸ry mia艂 by膰 u偶yty do wystartowania tej rakiety. Wszystko to znajduje si臋 pod ziemi膮 w betonowych bunkrach wisz膮cych na wielkich spr臋偶ynach.

   Flagstaff jest po艂o偶ony w g贸rach na wysoko艣ci 7000 st贸p i jest jednym z najwy偶ej po艂o偶onych miast w USA. Temperatury tutaj s膮 艣rednio o 20 stopni F ni偶sze ni偶 w Phoenix. Temperatury i wysokie po艂o偶enie oznacza 偶e w zimie pada tu 艣nieg. W艂a艣nie w zimie, miasto to jest nawiedzane przez narciarzy z ca艂ej Arizony. Nie jest to miejsce por贸wnywalne z Aspenem lub Durango w Kolorado, czy nawet Sunrise w Bia艂ych G贸rach, na granicy z Nowym Meksykiem ale jest to najbli偶sze miejsce od Phoenix. 艢nieg przewa偶nie pokrywa nie tylko same g贸ry ale tak偶e ca艂e miasto i wszystkie okolice w promieniu do 50 mil. 艢nieg tak偶e spada w miastach Payson i Sedona, a czasem nawet i w okolicach samego Phoenix. Poza nartami, w okolicach Flagstaff warto zobaczy膰 wspomniane miasto Sedona, w kt贸rym g贸ry i ziemia maj膮 kolor czerwony. Na wsch贸d od Flagstaff mo偶na zobaczy膰 krater stworzony przez meteoryt, skamienia艂y las i malowan膮 pustyni臋, kt贸ra wygl膮da jakby by艂a malowana bo jest zabarwiona na wiele kolor贸w. Oczywi艣cie Flagstaff jest tak偶e miastem przez kt贸re trzeba przejecha膰 kiedy si臋 jedzie do Wielkiego Kanionu Kolorado.

   Yuma znajduje si臋 w po艂udniowo zachodnim k膮cie Arizony. Jest nad rzek膮 Kolorado i zamieszkiwany jest w wi臋kszym stopniu przez ludzi pochodzenia meksyka艅skiego. Oczywi艣cie nie oznacza to ze biali tam nie mieszkaj膮 ale blisko艣膰 do granicy z Meksykiem naturalnie oznacza wi臋kszy wp艂yw narodowo艣ci meksyka艅skiej.

   Lake Havasu jest nad jeziorem Havasu i zamieszkane jest w wi臋kszo艣ci przez ludzi emerytowanych. Jest ono ucz臋szczane przez wielu turyst贸w, a w szczeg贸lno艣ci tych kt贸rzy lubi膮 wod臋 co oczywi艣cie jest tutaj najwi臋ksz膮 atrakcj膮. Znajduje si臋 tutaj najbardziej znany most w Arizonie - The London Bridge, kt贸ry zosta艂 przywieziony tutaj ceg艂a po cegle z Londynu, kiedy to zacz膮艂 on si臋 zapada膰 w londy艅skiej rzece. Zosta艂 on zakupiony prywatnie i z艂o偶ony w ten sam spos贸b w Lake Havasu.

   Og贸lnie, w Arizonie jest wiele atrakcji zwi膮zanych z wod膮, pustyni膮, lasami, czy te偶 g贸rami. Temperatury s膮 wysokie w lato, ale zno艣ne bo jest to bardzo suche powietrze. Natomiast w zim臋 jest w miar臋 ciep艂o i w Phoenix nie ma 艣niegu. Je艣li chce si臋 艣niegu, mo偶na do niego dojecha膰 w ci膮gu dw贸ch godzin. Pogoda jest prawie zawsze dobra.

  Wi臋c na co czekasz, przyjed藕 do Arizony i oce艅. Zapraszamy!

Wyczerpuj膮ce informacje na temat stanu Arizona mo偶na znale藕膰 na nast臋puj膮cych stronach internetowych:


-Arizona.com
-AZ Central
-Kongress Polonii w Arizonie
-Polski Ko艣ci贸艂 w Phoenix
-Repertuar kin
-Wyniki Loterii
Martin Transports International
Pulaski Club
AA Video
CalPolonia